Iruñeko Baluarte Jauregian egin da Soziolinguistika Klusterrak antolatutako jardunaldia “Migrazioak eta harrera linguistikoa” izenburupean.
Soziolinguistikaren, euskararen sustapenaren eta jatorri atzerritarreko herritarren inguruan lanean dabiltzan profesionalak, arduradun politikoak, boluntarioak eta ikertzaileak elkarrekin ezagutza eta iritziak trukatzen aritu dira egun osoan zehar. Adierazle demografikoak, azken ikerketen emaitzak, tokian tokiko esperientziak eta adituen prospekzioak plazaratu dira programa osatu duten hitzaldi, aurkezpen eta mahai-inguruetan.
Soziolinguistika Klusterreko, Nafarroako Gobernuko eta Eusko Jaurlaritzako ordezkariek eman diete ongi etorria bertaratutakoei, jardunaldiaren gaiaren garrantzia berretsiz. Segidan, Nafarroako Foru Komunitatean, Euskal Autonomia Erkidegoan eta Ipar Euskal Herrian jatorri atzerritarreko biztanleriak dituen ezaugarri eta bilakaera demografikoak xehetu dituzte Orreaga Azcona (Nafarroako Gobernua), Arkaitz Fullaondo (Ikuspegi) eta Eguzki Urteagak (Euskal Herriko Unibertsitatea).
Euskal Herriko zenbait lurraldetan dagoen hizkuntza-aniztasunaren inguruan jarri dute fokua Belen Uranga (Soziolinguistika Klusterra) eta Xabier Aierdik (Begirune Fundazioa). Aierdik nabarmendu du migrazio politikak testuinguruaren arabera eta migranteen profilaren arabera egokitu eta pertsonalizatu beharra. Urangak Gipuzkoako hizkuntza-aniztasunaren argazki orokorra eskaini du. Etorkinek euskararekin lotuta dituzten bizipenei dagokienez, adierazi dute gaztelaniaz soilik bizi daitekeela kontziente direla eta euskararen biziberritze prozesua beren interesen aurkakotzat sumatzen duten sektoreak daudela. Abiapuntu hori kontuan hartzea funtsezkotzat jo dute.
Eskolak ere funtsezko papera du harrera linguistikoari dagokionean, adituek nabarmendu duten bezala. Mondragon Unibertsitateko irakasle eta ikerlari Amelia Barquinek, besteak beste, harrera linguistikorako gakoak nabarmendu ditu, segregazioa eskolaz kanpoko aisialdira hedatzeko arriskuaz ohartarazi du eta Zaldibian aurrera eramaten ari diren proiektuaren zenbat ikasgai azaleratu ditu. Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailetik, berriz, Biotza Pikok Eusle programaren ezaugarri nagusietan fokatu du bere aurkezpena. Eskoletan egiten den harrera linguistikoari dagokionez, EAEko hezkuntza sisteman urteetan zehar eman diren urratsak azaldu ditu, urtetako bidean ikasitakoak eta egokitutakoak nabarmenduz.
Eskolatik kanpoko eremuari eskainitako saioak ere izan dira jardunaldian. Gasteizko Udaleko Euskara Zerbitzuko Alex Vadillo eta Elena Urzelaik, adibidez, udaletik egindako ibilbidea errepasatu dute. Sentsibilizazio kanpainetatik hasi, aniztasunaren topaketatik pasa eta gaur egun harrera linguistikorako prozesua elkarlanean eta parte hartzearen bidez diseinatzen aritzeraino. Tokiko beste esperientzia bat Urko Ikardok azaldutakoa izan da. Bortzirietako Euskara Zerbitzuaren ikuspegiak Nafarroa iparraldeko eremu euskaldunean harrera sistematizatzeko eredu bat ezagutzeko balio izan du. Saioa amaitzeko, Ikuspegi behatokiko Arkaitz Fullaondok estatuz kanpoko jatorria duten herritarrek euskararekin duten harremana ikusarazi du, EABI inkesta oinarri harturik. Datuek erakusten dutenez badago euskararen gutxieneko ezagutza duen masa kritiko bat eta ezagutza horrek gizarte harremanetarako erraztasunak eta abantailak ematen dizkienaren jakitun dira.
Arratsaldean, Kataluniako Generalitateko Migrazio, Babes eta Antiarrazismoaren Zuzendari Nagusi den Eunice Romerok Kataluniako begirada ekarri du jardunaldira. Kataluniako historian immigrazioa eta hizkuntzak nola garatu diren azaldu du, gaur egungo gizarte-egoera ulertzeko elementuak azpimarratuz. Immigraziotik heldutako katalan hiztun berriak hizkuntzaren garapenerako funtsezkoak direla nabarmendu du. Hizkuntzaren egoeraz kezkatzeak hiztunen egoeraz kezkatzea eskatzen duela gogorarazi du, eta etorri berrien subjektibazio prozesuan arreta jarri beharraz mintzatu da.
Mahai-inguruan elkartu dira Xabier Aierdi, Eunice Romero eta Nafarroako Gobernuko Migrazioen eta Politika Sozialen Saileko Virginia Eraso. Beren ikuspegietatik eta egunean zehar atera izan diren ideia nagusiak kontuan hartuta, aurrera begira jarraitu beharreko bide-orriaren zirriborroa elkarrekin marrazten saiatu dira. Immigrazioa fenomeno estruktural bezala ulertu beharraz eta politika publikoak behin-behinekotasunetik planteatzearen arriskuaz ohartarazi dute. Erakunde publikoetatik egiten den harrera instituzionalizatzeak eta arautzeak dakartzan abantailak eta kalteak baloratu dituzte elkarrekin, besteak beste.
Soziolinguistika Klusterreko Olatz Bengoetxea eta Maialen Iñarrak itxi dute jardunaldia, lan-egunak emandako ideia mamitsuenak eta laburbilduz eta parte hartzaile guztiak ere beren errepasoa egitera gonbidatuz.