Kronika

Bi egunetan zehar, euskararen sustapenerako komunikazio-ekintzak burutzeko moduaz jardun dugu 75 bat lagunek Donostiako Miramar Jauregian. Soziolinguistika Klusterrak antolatutako Euskara komunikatu? Nor-nori-nork ikastaroak hizkuntza-plangintzan dabiltzan profesionalak eta komunikazio-gaietan adituak bildu ditu, besteak beste. Pilar Kaltzada eta Belen Uranga izan dira zuzendariak; irakasle-talde jantzia eta anitza izan du oinarri, eta ikuspuntu ezberdinetatik jorratu da gaia.

Euskararen inguruko komunikazioa ez da eragileek burutzen dituzten kanpainetara mugatzen. Kanpaina horiek guztiak komunikazio-inguru zabalean kokatzen dira. Beraz, ezinbestekoa da komunikazio horretan estrategia garbia ezartzea eta praktika osoa estrategia horren mesedetara jartzea. Hala azpimarratu dute ikastaroan Pilar Kaltzada eta Joseba Kamiok. Komunikazioari dagokionez kontuan izan beharreko elementuak aipatu dituzte: mezu bat eta bakarra igortzea (nahiz eta lelo anitzak sor daitezkeen), mezua nortasun emailea izatea, mezuek konexioak eragiten dituztela kontuan hartzea, eta hartzaileek mezu hori ulertu behar dutela ez ahaztea. Jakina, mezu horrek erakarri eta motibatu egin behar du. Horrek guztiak marka eraikitzen laguntzen du; izan ere, markaren garapenari berebiziko garrantzia eman zaio ikastaroan zehar. Marka karismatikoa sortu behar da, hau da, nortasuna emango duena. Esan bezala, mezuek konexioa eragiten dutenez, emozioak sortzen dituzte; komeni da beraz, arrazoia eta emozioa uztartzea.

Joseba Kamiok garrantzi berezia eman dio komunikazioaren kontsistentziari. Hau da, kanpainak ez dira modu isolatuan ulertu behar. Euskararen inguruko komunikazioa aldaketa sozialaren eremuan mugitzen da, eta politika eta morala bezalako gaiak ere biltzen ditu. Beraz, komunikazio-egitasmoaren erronka nagusitasun morala lortzea izango da. Kontsistenteak izanda marka indartuko da, osterantzean, eragina izateko zailtasun handiak egongo dira. Euskararen inguruko komunikazioan aldaketa egitea proposatu du Joseba Kamiok: Euskarari buruz hitz egin ordez, jendeari buruz hitz egitea; diskurtsoetan jendea, eta haien esanak izan behar dira kontuan!

Estrategia osoaren baitan sorkuntzak eta berrikuntzak hartu behar duten lekuaz ere hitz egin da ikastaroan zehar. Sorkuntzaren inguruan, marketin estrategikoa egin behar dela azpimarratu da. Sorkuntza eta berrikuntza etengabeko praktika izan behar dira, batez ere, euskara egoera konpetitiboan dagoelako; lehia horretan, gainerakoek etengabe garatzen dute marka, eta euskalgintzak kontuan izan behar du hori. Eta hizlarien hitzetan, esparru horretan zailtasunekin topo egiten da. Alde batetik, sormena, landu egiten den gaitasuna da eta ikas daitekeena. Beraz, hortik jo behar da, sistematikoki sormena lantzeari.

Bestalde, berrikuntzak aldaketa dakar, bai erakundeetan eta baita lanaren kudeaketan ere. Eta aldaketek, oro har, beldurra sortzen dute, oso beldur handia. Aldaketen aurreko beldurra eta erresistentzia alde batetik kulturala da, baina, bestetik, erosotasuna galtzeko arriskuak sortutakoa ere bai. Eta ezaugarri horiek aldatzea komeni da.

Beraz, komunikazio-estrategia orokorraren baitan, komunikazio-ekintza edo kanpaina zehatzetan kontuan izan beharreko hainbat puntu honakoak dira: “iaz funtzionatu zuenak ez du aurten funtzionatuko”; zorrotza izan behar da, aro digitaleko gizartean gaudela kontuan izan behar da, publizitate-mailan atentzioa deitu behar da, istorio oso bat sortu behar da.

Aldi berean, komunikazioan kooperazio-estrategiak baliatu behar dira, irabazi-irabazi modukoak, sinergiak landu, eta aurkituriko gabeziak aukera moduan hartu (Pilar Kaltzada). Gaia konplexua izanik ere, ez du zertan derrigorrez zaila izan behar. Bereizi behar dira indarguneak eta gabeziak. Zehazki, komeni da Zer garen, zer egiten dugun, eta zergatik den inportantea jendearentzat proposatzen dugun hori jakitea.

Ondorio modura: euskararen inguruko aldaketa sozialaren esparruaz ari garelarik, aldaketa-helburu den gizartera igarotzeko estrategiaz aritu gara. Beraz, abiapuntuko ezagutza soziolinguistikak eskaini behar luke ikerketaren bitartez, helburua adostu beharko litzateke (norabidea), eta bidea jorratzeko komunikazio estrategia zorrotzak erabili behar dira. Horrela proposatu du, behintzat, bi egunetan buruturiko ikastaro honek.